Tweet
Aaranya kanda sarga 60 Continues
3.60.20 அஹோ த்வம் கர்ணிகாராத்ய
ஸுபுஷ்பைஸ்ஸோபஸே ப்ருஸம் ।
கர்ணிகாரப்ரியா ஸாத்வீ
ஸம்ஸ த்ருஷ்டா ப்ரியா யதி ॥
ahō tvaṃ karṇikārādya
supuṣpaiṡṡōbhasē bhṛṡam ।
karṇikārapriyā sādhvī
ṡaṃsa dṛṣṭā priyā yadi ॥
O Karṇikāra tree! You are quite
splendid today in excellent flower!
Please tell me whether you have
seen my beloved, a good dame,
who loves the Karṇikāra trees!
3.60.21-22 சூதநீபமஹாஸாலாந்
பநஸாந்குரவாந்தவாந் ।
தாடிமாநநஸாந்கத்வா
த்ருஷ்ட்வா ராமோ மஹாயஸா: ।
மல்லிகா மாதவீஸ்சைவ
சம்பகாந்கேதகீஸ்ததா ।
ப்ருச்சந்ராமோ வநே ப்ராந்த:
உந்மத்த இவ லக்ஷ்யதே ॥
cūtanīpamahāsālān
panasānkuravāndhavān ।
dāḍimānanasāngatvā
dṛṣṭvā rāmō mahāyaṡāḥ ।
mallikā mādhavīṡcaiva
campakānkētakīstathā ।
pṛcchanrāmō vanē bhrāntaḥ
unmatta iva lakṣyatē ॥
Rāma, a man of great renown,
looking like a madman,
ran around seeing, approaching and asking thus,
the variety of trees of the Vana
such as Cūta, Neepa, giant Sāla, Panasa,
Kurava, Dhava, Dāḍima, Anasā, Mallika,
Mādhavi, Campaka and Kētakee. It is such a sad situation! Your beloved suddenly disappears without a trace and there is no one even to talk to, except the trees!
3.60.23 அதவா ம்ருகஸாபாக்ஷீம்
ம்ருக ஜாநாஸி மைதிலீம் ।
ம்ருகவிப்ரேக்ஷணீ காந்தா
ம்ருகீபிஸ்ஸஹிதா பவேத் ॥
athavā mṛgaṡābākṣīm
mṛga jānāsi maithilīm ।
mṛgaviprēkṣaṇī kāntā
mṛgībhissahitā bhavēt ॥
You at least, O deer, should know
where Maithili with the fawn eyes is!
Ha, my beloved with flitting eyes
of the deer should be with the does!
3.60.24 கஜ ஸா கஜநாஸோரூ:
யதி த்ருஷ்டா த்வயா பவேத் ।
தாம் மந்யே விதிதாம் துப்யம்
ஆக்யாஹி வரவாரண ॥
gaja sā gajanāsōrūḥ
yadi dṛṣṭā tvayā bhavēt ।
tāṃ manyē viditāṃ tubhyam
ākhyāhi varavāraṇa ॥
O best of elephants, you might have
seen Maithili whose thighs are like the elephant’s trunk;
I think you know about her, please tell me!
3.60.25 ஸார்தூல யதி ஸா த்ருஷ்டா
ப்ரியா சந்த்ரநிபாநநா ।
மைதிலீ மம விஸ்ரப்தம்
கதயஸ்வ ந தே பயம் ॥
ṡārdūla yadi sā dṛṣṭā
priyā candranibhānanā ।
maithilī mama visrabdham
kathayasva na tē bhayam ॥
O tiger, please tell me if my darling Maithili
with the moon-bright face was seen by you!
Please have no apprehension,
you have nothing to fear from me.
3.60.26 கிம் தாவஸி ப்ரியே தூரே
த்ருஷ்டாऽஸி கமலேக்ஷணே ।
வ்ருக்ஷைராச்சாத்ய சாத்மாநம்
கிம் மாம் ந ப்ரதிபாஷஸே ॥
kiṃ dhāvasi priyē dūrē
dṛṣṭā'si kamalēkṣaṇē ।
vṛkṣairācchādya cātmānam
kiṃ māṃ na pratibhāṣasē ॥
I see you, O you of lotus eyes!
My dear, why do you run away!
You hide yourself behind the trees;
Why do you not respond to me?
3.60.27 திஷ்ட திஷ்ட வராரோஹே
ந தேऽஸ்தி கருணா மயி ।
நாத்யர்தம் ஹாஸ்யஸீலாऽஸி
கிமர்தம் மாமுபேக்ஷஸே ॥
tiṣṭha tiṣṭha varārōhē
na tē'sti karuṇā mayi ।
nātyarthaṃ hāsyaṡīlā'si
kimarthaṃ māmupēkṣasē ॥
Hold on, O you of excellent Kaṭee,
have you no pity for me?
You, by any means, are not the one
to play practical jokes; why do you ignore me?
3.60.28 பீதகௌஸேயகேநாஸி
ஸூசிதா வரவர்ணிநி ।
தாவந்த்யபி மயா த்ருஷ்டா
திஷ்ட யத்யஸ்தி ஸௌஹ்ருதம் ॥
pītakauṡēyakēnāsi
sūcitā varavarṇini ।
dhāvantyapi mayā dṛṣṭā
tiṣṭha yadyasti sauhṛdam ॥
Your yellow silks betray you,
O you of lovely complexion;
I see you even as you run away;
stop if you have any affection for me!
3.60.29 நைவ ஸா நூநமதவா
ஹிம்ஸிதா சாருஹாஸிநீ ।
க்ருச்ச்ரப்ராப்தம் ந மாம் நூநம்
யதோபேக்ஷிதுமர்ஹதி ॥
naiva sā nūnamathavā
hiṃsitā cāruhāsinī ।
kṛcchraprāptaṃ na māṃ nūnam
yathōpēkṣitumarhati ॥
She of lovely laughter must have been maimed;
she would otherwise certainly not ignore me,
on whom such a suffering has befallen.
3.60.30 வ்யக்தம் ஸா பக்ஷிதா பாலா
ராக்ஷஸை: பிஸிதாஸநை: ।
விபஜ்யாங்காநி ஸர்வாணி
மயா விரஹிதா ப்ரியா ॥
vyaktaṃ sā bhakṣitā bālā
rākṣasaiḥ piṡitāṡanaiḥ ।
vibhajyāṅgāni sarvāṇi
mayā virahitā priyā ॥
Clearly my darling, young and separated from me,
has been devoured by the flesh-eating Rakshasas,
with all her limbs divided by them among themselves.
3.60.31 நூநம் தச்சுபதந்தோஷ்டம்
ஸுநாஸம் சாருகுண்டலம் ।
பூர்ணசந்த்ரநிபம் க்ரஸ்தம்
முகம்நிஷ்ப்ரபதாம் கதம் ॥
nūnaṃ tacchubhadantōṣṭham
sunāsaṃ cārukuṇḍalam ।
pūrṇacandranibhaṃ grastam
mukhaṃniṣprabhatāṃ gatam ॥
Surely, that face with its fine teeth,
beautiful lips, shapely nose and lovely ear-pendants,
rivalling the full moon, must have
lost its luster, grabbed (by them)!
3.60.32 ஸா ஹி சம்பகவர்ணாபா
க்ரீவா க்ரைவேயஸோபிதா ।
கோமலா விலபந்த்யாஸ்து
காந்தாயா பக்ஷிதா ஸுபா ॥
sā hi campakavarṇābhā
grīvā graivēyaṡōbhitā ।
kōmalā vilapantyāstu
kāntāyā bhakṣitā ṡubhā ॥
The lovely neck of my beloved,
adorned with necklaces, glossy like the Campaka
must have been devoured as she wept.
3.60.33 நூநம் விக்ஷிப்யமாணௌ தௌ
பாஹூ பல்லவகோமலௌ ।
பக்ஷிதௌ வேபமாநாக்ரௌ
ஸஹஸ்தாபரணாங்கதௌ ॥
nūnaṃ vikṣipyamāṇau tau
bāhū pallavakōmalau ।
bhakṣitau vēpamānāgrau
sahastābharaṇāṅgadau ॥
Those arms, soft as tender shoots
and adorned with armlets and bracelets,
should have flung about desperately
with the fingertips quivering,
as they were eaten up.
3.60.34 மயா விரஹிதா பாலா
ரக்ஷஸாம் பக்ஷணாய வை ।
ஸார்தேநேவ பரித்யக்தா
பக்ஷிதா பஹுபாந்தவா ॥
mayā virahitā bālā
rakṣasāṃ bhakṣaṇāya vai ।
sārdhēnēva parityaktā
bhakṣitā bahubāndhavā ॥
She, so young, was separated from me,
destined to fall a victim to the Rakshasas.
She, of countless kith and kin,
was eaten up, like one abandoned by a caravan.
3.60.35 ஹா லக்ஷ்மண மஹாபாஹோ
பஸ்யஸி த்வம் ப்ரியாம் க்வசித் ।
ஹா ப்ரியே க்வ கதா பத்ரே
ஹா ஸீதேதி புந: புந: ।
hā lakṣmaṇa mahābāhō
paṡyasi tvaṃ priyāṃ kvacit ।
hā priyē kva gatā bhadrē
hā sītēti punaḥ punaḥ ।
O Lakshmaṇa of mighty arm!
Do you see Seetā anywhere?
O my beloved! O my dear! O Seetā! Where did you go?
3.60.36 இத்யேவம் விலபந்ராம:
பரிதாவந்வநாத்வநம் ।
க்வசிதுத்ப்ரமதே வேகாத்
க்வசித்விப்ரமதே பலாத் ।
க்வசிந்மத்த இவாபாதி
காந்தாந்வேஷணதத்பர: ॥
ityēvaṃ vilapanrāmaḥ
paridhāvanvanādvanam ।
kvacidudbhramatē vēgāt
kvacidvibhramatē balāt ।
kvacinmatta ivābhāti
kāntānvēṣaṇatatparaḥ ॥
Thus lamenting, Rāma ran from one Vana to the other
spinning round and round at times, in great speed.
Madly in search of his wife, he looked like a madman,
his strength yielding way to imbalance.
3.60.37 ஸ வநாநி நதீஸ்ஸைலாந்
கிரிப்ரஸ்ரவணாநி ச ।
காநநாநி ச வேகேந
ப்ரமத்யபரிஸம்ஸ்தித: ॥
sa vanāni nadīṡṡailān
giriprasravaṇāni ca ।
kānanāni ca vēgēna
bhramatyaparisaṃsthitaḥ ॥
Unable to remain still in one place,
he ran helter-skelter to woods and streams,
to hills and cascades and dense thickets.
3.60.38 ததா ஸ கத்வா விபுலம் மஹத்வநம்
பரீத்ய ஸர்வம் த்வத மைதிலீம் ப்ரதி ।
அநிஷ்டிதாஸஸ்ஸசகார மார்கணே
புந: ப்ரியாயா: பரமம் பரிஸ்ரமம் ॥
tathā sa gatvā vipulam mahadvanaṃ
parītya sarvaṃ tvatha maithilīṃ prati ।
aniṣṭhitāṡassacakāra mārgaṇē
punaḥ priyāyāḥ paramaṃ pariṡramam ॥
Having gone over that
wide and big jungle in his search and
as his hopes regarding Maithili were faltering
he doubled his efforts in search of his beloved.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
அரண்யகாண்டே ஷஷ்டிதமஸ்ஸர்க:.
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
araṇyakāṇḍē ṣaṣṭitamassargaḥ.
Thus concludes the sixtieth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
3.60.20 அஹோ த்வம் கர்ணிகாராத்யஸுபுஷ்பைஸ்ஸோபஸே ப்ருஸம் ।
கர்ணிகாரப்ரியா ஸாத்வீ
ஸம்ஸ த்ருஷ்டா ப்ரியா யதி ॥
ahō tvaṃ karṇikārādya
supuṣpaiṡṡōbhasē bhṛṡam ।
karṇikārapriyā sādhvī
ṡaṃsa dṛṣṭā priyā yadi ॥
O Karṇikāra tree! You are quite
splendid today in excellent flower!
Please tell me whether you have
seen my beloved, a good dame,
who loves the Karṇikāra trees!
3.60.21-22 சூதநீபமஹாஸாலாந்
பநஸாந்குரவாந்தவாந் ।
தாடிமாநநஸாந்கத்வா
த்ருஷ்ட்வா ராமோ மஹாயஸா: ।
மல்லிகா மாதவீஸ்சைவ
சம்பகாந்கேதகீஸ்ததா ।
ப்ருச்சந்ராமோ வநே ப்ராந்த:
உந்மத்த இவ லக்ஷ்யதே ॥
cūtanīpamahāsālān
panasānkuravāndhavān ।
dāḍimānanasāngatvā
dṛṣṭvā rāmō mahāyaṡāḥ ।
mallikā mādhavīṡcaiva
campakānkētakīstathā ।
pṛcchanrāmō vanē bhrāntaḥ
unmatta iva lakṣyatē ॥
Rāma, a man of great renown,
looking like a madman,
ran around seeing, approaching and asking thus,
the variety of trees of the Vana
such as Cūta, Neepa, giant Sāla, Panasa,
Kurava, Dhava, Dāḍima, Anasā, Mallika,
Mādhavi, Campaka and Kētakee. It is such a sad situation! Your beloved suddenly disappears without a trace and there is no one even to talk to, except the trees!
3.60.23 அதவா ம்ருகஸாபாக்ஷீம்
ம்ருக ஜாநாஸி மைதிலீம் ।
ம்ருகவிப்ரேக்ஷணீ காந்தா
ம்ருகீபிஸ்ஸஹிதா பவேத் ॥
athavā mṛgaṡābākṣīm
mṛga jānāsi maithilīm ।
mṛgaviprēkṣaṇī kāntā
mṛgībhissahitā bhavēt ॥
You at least, O deer, should know
where Maithili with the fawn eyes is!
Ha, my beloved with flitting eyes
of the deer should be with the does!
3.60.24 கஜ ஸா கஜநாஸோரூ:
யதி த்ருஷ்டா த்வயா பவேத் ।
தாம் மந்யே விதிதாம் துப்யம்
ஆக்யாஹி வரவாரண ॥
gaja sā gajanāsōrūḥ
yadi dṛṣṭā tvayā bhavēt ।
tāṃ manyē viditāṃ tubhyam
ākhyāhi varavāraṇa ॥
O best of elephants, you might have
seen Maithili whose thighs are like the elephant’s trunk;
I think you know about her, please tell me!
3.60.25 ஸார்தூல யதி ஸா த்ருஷ்டா
ப்ரியா சந்த்ரநிபாநநா ।
மைதிலீ மம விஸ்ரப்தம்
கதயஸ்வ ந தே பயம் ॥
ṡārdūla yadi sā dṛṣṭā
priyā candranibhānanā ।
maithilī mama visrabdham
kathayasva na tē bhayam ॥
O tiger, please tell me if my darling Maithili
with the moon-bright face was seen by you!
Please have no apprehension,
you have nothing to fear from me.
3.60.26 கிம் தாவஸி ப்ரியே தூரே
த்ருஷ்டாऽஸி கமலேக்ஷணே ।
வ்ருக்ஷைராச்சாத்ய சாத்மாநம்
கிம் மாம் ந ப்ரதிபாஷஸே ॥
kiṃ dhāvasi priyē dūrē
dṛṣṭā'si kamalēkṣaṇē ।
vṛkṣairācchādya cātmānam
kiṃ māṃ na pratibhāṣasē ॥
I see you, O you of lotus eyes!
My dear, why do you run away!
You hide yourself behind the trees;
Why do you not respond to me?
3.60.27 திஷ்ட திஷ்ட வராரோஹே
ந தேऽஸ்தி கருணா மயி ।
நாத்யர்தம் ஹாஸ்யஸீலாऽஸி
கிமர்தம் மாமுபேக்ஷஸே ॥
tiṣṭha tiṣṭha varārōhē
na tē'sti karuṇā mayi ।
nātyarthaṃ hāsyaṡīlā'si
kimarthaṃ māmupēkṣasē ॥
Hold on, O you of excellent Kaṭee,
have you no pity for me?
You, by any means, are not the one
to play practical jokes; why do you ignore me?
3.60.28 பீதகௌஸேயகேநாஸி
ஸூசிதா வரவர்ணிநி ।
தாவந்த்யபி மயா த்ருஷ்டா
திஷ்ட யத்யஸ்தி ஸௌஹ்ருதம் ॥
pītakauṡēyakēnāsi
sūcitā varavarṇini ।
dhāvantyapi mayā dṛṣṭā
tiṣṭha yadyasti sauhṛdam ॥
Your yellow silks betray you,
O you of lovely complexion;
I see you even as you run away;
stop if you have any affection for me!
3.60.29 நைவ ஸா நூநமதவா
ஹிம்ஸிதா சாருஹாஸிநீ ।
க்ருச்ச்ரப்ராப்தம் ந மாம் நூநம்
யதோபேக்ஷிதுமர்ஹதி ॥
naiva sā nūnamathavā
hiṃsitā cāruhāsinī ।
kṛcchraprāptaṃ na māṃ nūnam
yathōpēkṣitumarhati ॥
She of lovely laughter must have been maimed;
she would otherwise certainly not ignore me,
on whom such a suffering has befallen.
3.60.30 வ்யக்தம் ஸா பக்ஷிதா பாலா
ராக்ஷஸை: பிஸிதாஸநை: ।
விபஜ்யாங்காநி ஸர்வாணி
மயா விரஹிதா ப்ரியா ॥
vyaktaṃ sā bhakṣitā bālā
rākṣasaiḥ piṡitāṡanaiḥ ।
vibhajyāṅgāni sarvāṇi
mayā virahitā priyā ॥
Clearly my darling, young and separated from me,
has been devoured by the flesh-eating Rakshasas,
with all her limbs divided by them among themselves.
3.60.31 நூநம் தச்சுபதந்தோஷ்டம்
ஸுநாஸம் சாருகுண்டலம் ।
பூர்ணசந்த்ரநிபம் க்ரஸ்தம்
முகம்நிஷ்ப்ரபதாம் கதம் ॥
nūnaṃ tacchubhadantōṣṭham
sunāsaṃ cārukuṇḍalam ।
pūrṇacandranibhaṃ grastam
mukhaṃniṣprabhatāṃ gatam ॥
Surely, that face with its fine teeth,
beautiful lips, shapely nose and lovely ear-pendants,
rivalling the full moon, must have
lost its luster, grabbed (by them)!
3.60.32 ஸா ஹி சம்பகவர்ணாபா
க்ரீவா க்ரைவேயஸோபிதா ।
கோமலா விலபந்த்யாஸ்து
காந்தாயா பக்ஷிதா ஸுபா ॥
sā hi campakavarṇābhā
grīvā graivēyaṡōbhitā ।
kōmalā vilapantyāstu
kāntāyā bhakṣitā ṡubhā ॥
The lovely neck of my beloved,
adorned with necklaces, glossy like the Campaka
must have been devoured as she wept.
3.60.33 நூநம் விக்ஷிப்யமாணௌ தௌ
பாஹூ பல்லவகோமலௌ ।
பக்ஷிதௌ வேபமாநாக்ரௌ
ஸஹஸ்தாபரணாங்கதௌ ॥
nūnaṃ vikṣipyamāṇau tau
bāhū pallavakōmalau ।
bhakṣitau vēpamānāgrau
sahastābharaṇāṅgadau ॥
Those arms, soft as tender shoots
and adorned with armlets and bracelets,
should have flung about desperately
with the fingertips quivering,
as they were eaten up.
3.60.34 மயா விரஹிதா பாலா
ரக்ஷஸாம் பக்ஷணாய வை ।
ஸார்தேநேவ பரித்யக்தா
பக்ஷிதா பஹுபாந்தவா ॥
mayā virahitā bālā
rakṣasāṃ bhakṣaṇāya vai ।
sārdhēnēva parityaktā
bhakṣitā bahubāndhavā ॥
She, so young, was separated from me,
destined to fall a victim to the Rakshasas.
She, of countless kith and kin,
was eaten up, like one abandoned by a caravan.
3.60.35 ஹா லக்ஷ்மண மஹாபாஹோ
பஸ்யஸி த்வம் ப்ரியாம் க்வசித் ।
ஹா ப்ரியே க்வ கதா பத்ரே
ஹா ஸீதேதி புந: புந: ।
hā lakṣmaṇa mahābāhō
paṡyasi tvaṃ priyāṃ kvacit ।
hā priyē kva gatā bhadrē
hā sītēti punaḥ punaḥ ।
O Lakshmaṇa of mighty arm!
Do you see Seetā anywhere?
O my beloved! O my dear! O Seetā! Where did you go?
3.60.36 இத்யேவம் விலபந்ராம:
பரிதாவந்வநாத்வநம் ।
க்வசிதுத்ப்ரமதே வேகாத்
க்வசித்விப்ரமதே பலாத் ।
க்வசிந்மத்த இவாபாதி
காந்தாந்வேஷணதத்பர: ॥
ityēvaṃ vilapanrāmaḥ
paridhāvanvanādvanam ।
kvacidudbhramatē vēgāt
kvacidvibhramatē balāt ।
kvacinmatta ivābhāti
kāntānvēṣaṇatatparaḥ ॥
Thus lamenting, Rāma ran from one Vana to the other
spinning round and round at times, in great speed.
Madly in search of his wife, he looked like a madman,
his strength yielding way to imbalance.
3.60.37 ஸ வநாநி நதீஸ்ஸைலாந்
கிரிப்ரஸ்ரவணாநி ச ।
காநநாநி ச வேகேந
ப்ரமத்யபரிஸம்ஸ்தித: ॥
sa vanāni nadīṡṡailān
giriprasravaṇāni ca ।
kānanāni ca vēgēna
bhramatyaparisaṃsthitaḥ ॥
Unable to remain still in one place,
he ran helter-skelter to woods and streams,
to hills and cascades and dense thickets.
3.60.38 ததா ஸ கத்வா விபுலம் மஹத்வநம்
பரீத்ய ஸர்வம் த்வத மைதிலீம் ப்ரதி ।
அநிஷ்டிதாஸஸ்ஸசகார மார்கணே
புந: ப்ரியாயா: பரமம் பரிஸ்ரமம் ॥
tathā sa gatvā vipulam mahadvanaṃ
parītya sarvaṃ tvatha maithilīṃ prati ।
aniṣṭhitāṡassacakāra mārgaṇē
punaḥ priyāyāḥ paramaṃ pariṡramam ॥
Having gone over that
wide and big jungle in his search and
as his hopes regarding Maithili were faltering
he doubled his efforts in search of his beloved.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
அரண்யகாண்டே ஷஷ்டிதமஸ்ஸர்க:.
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
araṇyakāṇḍē ṣaṣṭitamassargaḥ.
Thus concludes the sixtieth Sarga
in Araṇya Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.