Tweet
4.30.72 ஸுபம் வா யதி வா பாபம்
யோ ஹி வாக்யமுதீரிதம் ।
ஸத்யேந ப்ரதிக்ருஹ்ணாதி
ஸ வீர: புருஷோத்தம: ॥
ṡubhaṃ vā yadi vā pāpam
yō hi vākyamudīritam ।
satyēna pratigṛhṇāti
sa vīraḥ puruṣōttamaḥ ॥
A Veera who keeps the word he utters,
regardless of whether it results in
gains or losses, is the most worthy of all men.
4.30.73 க்ருதார்தா ஹ்யக்ருதார்தாநாம்
மித்ராணாம் ந பவந்தி யே ।
தாந்ம்ருதாநபி க்ரவ்யாதா:
க்ருதக்நாந்நோபபுஞ்ஜதே ॥
kṛtārthā hyakṛtārthānām
mitrāṇāṃ na bhavanti yē ।
tānmṛtānapi kravyādāḥ
kṛtaghnānnōpabhuñjatē ॥
Even the animals that feed on carcasses
would not touch the dead body of such a person
who fails to respond to the needy
after having his own needs met.
4.30.74 நூநம் காஞ்சநப்ருஷ்டஸ்ய
விக்ருஷ்டஸ்ய மயா ரணே ।
த்ரஷ்டுமிச்சதி சாபஸ்ய
ரூபம் வித்யுத்கணோபமம் ॥
nūnaṃ kāñcanapṛṣṭhasya
vikṛṣṭasya mayā raṇē ।
draṣṭumicchati cāpasya
rūpaṃ vidyudgaṇōpamam ॥
Clearly, it seems, you want to see
me pull the string of the bow,
that is inlaid with gold and
flashes like lightning in battle.
4.30.75 கோரம் ஜ்யாதலநிர்கோஷம்
க்ருத்தஸ்ய மம ஸம்யுகே ।
நிர்கோஷமிவ வஜ்ரஸ்ய
புநஸ்ஸம்ஸ்ரோதுமிச்சஸி ॥
ghōraṃ jyātalanirghōṣam
kruddhasya mama saṃyugē ।
nirghōṣamiva vajrasya
punassaṃṡrōtumicchasi ॥
You seem to want to hear again the
dreadful twang of the bow-string
that resembles the thud of Vajra
in the battle, from me, in my wrath.
4.30.76 காமமேவம்கதேऽப்யஸ்ய
பரிஜ்ஞாதே பராக்ரமே ।
த்வத்ஸஹாயஸ்ய மே வீர
ந சிந்தா ஸ்யாந்ந்ருபாத்மஜ ॥
kāmamēvaṃgatē'pyasya
parijñātē parākramē ।
tvatsahāyasya mē vīra
na cintā syānnṛpātmaja ॥
Even if it turns out that the
prowess of this man whom we know
to be of no use to us,
I shall not worry, having you,
O Veera, O prince, helping me.
4.30.77 யதர்தமயமாரம்ப:
க்ருத: பரபுரஞ்ஜய: ।
ஸமயம் நாபிஜாநாதி
க்ருதார்த: ப்லவகேஸ்வர: ॥
yadarthamayamārambhaḥ
kṛtaḥ parapurañjayaḥ ।
samayaṃ nābhijānāti
kṛtārthaḥ plavagēṡvaraḥ ॥
O conqueror of the citadels of the foe!
Having his objects met, the lord of Vānaras
does not realize the context and purpose
because of which all of this started,
and that it is time now to act!
4.30.78 வர்ஷாஸமயகாலம் து
ப்ரதிஜ்ஞாய ஹரீஸ்வர: ।
வ்யதீதாம்ஸ்சதுரோ மாஸாந்
விஹரந்நாவபுத்யதே ॥
varṣāsamayakālaṃ tu
pratijñāya harīṡvaraḥ ।
vyatītāṃṡcaturō māsān
viharannāvabudhyatē ॥
The lord of Vānaras, having promised to
act at the end of the season of rains,
does not recognize the passing of four months,
lost in dalliance.
4.30.79 ஸாமாத்யபரிஷத்க்ரீடந்
பாநமேவோபஸேவதே ।
ஸோகதீநேஷு நாஸ்மாஸு
ஸுக்ரீவ: குருதே தயாம் ॥
sāmātyapariṣatkrīḍan
pānamēvōpasēvatē ।
ṡōkadīnēṣu nāsmāsu
sugrīvaḥ kurutē dayām ॥
Diverting himself along with his
officials and counsellors,
Sugreeva is drunk all the time,
showing no concern at all
to our grief and despondency.
4.30.80 உச்யதாம் கச்ச ஸுக்ரீவ:
த்வயா வீர மஹாபல ।
மம ரோஷஸ்ய யத்ரூபம்
ப்ரூயாஸ்சைநமிதம் வச: ॥
ucyatāṃ gaccha sugrīvaḥ
tvayā vīra mahābala ।
mama rōṣasya yadrūpam
brūyāṡcainamidaṃ vacaḥ ॥
O Veera of immense strength!
Go and tell Sugreeva how it
would be to see me in wrath.
Also, tell him this:
4.30.81 ந ச ஸங்குசித: பந்தா
யேந வாலீ ஹதோ கத: ।
ஸமயே திஷ்ட ஸுக்ரீவ
மா வாலிபதமந்வகா: ॥
na ca saṅkucitaḥ panthā
yēna vālī hatō gataḥ ।
samayē tiṣṭha sugrīva
mā vālipathamanvagāḥ ॥
The road that the slain
Vāli took, is not yet closed;
stick to your compact Sugreeva,
do not follow the path of Vāli!
4.30.82 ஏக ஏவ ரணே வாலீ
ஸரேண நிஹதோ மயா ।
த்வாம் து ஸத்யாததிக்ராந்தம்
ஹநிஷ்யாமி ஸபாந்தவம் ॥
ēka ēva raṇē vālī
ṡarēṇa nihatō mayā ।
tvāṃ tu satyādatikrāntam
haniṣyāmi sabāndhavam ॥
Vāli alone was killed in the fight by my arrow;
but you, having broken your word,
will be destroyed along with all your kin.
4.30.83 ததேவம் விஹிதே கார்யே
யத்திதம் புருஷர்ஷப ।
தத்தத்ப்ரூஹி நரஸ்ரேஷ்ட
த்வர காலவ்யதிக்ரம: ॥
tadēvaṃ vihitē kāryē
yaddhitaṃ puruṣarṣabha ।
tattadbhrūhi naraṡrēṣṭha
tvara kālavyatikramaḥ ॥
O best of men! O bull among men!
Hasten up! Let no time be lost!
Things being what they are,
tell (him) whatever serves the purpose:
4.30.84 குருஷ்வ ஸத்யம் மயி வாநரேஸ்வர
ப்ரதிஸ்ருதம் தர்மமவேக்ஷ்ய ஸாஸ்வதம் ।
மா வாலிநம் ப்ரேத்ய கதோ யமக்ஷயம்
த்வமத்ய பஸ்யேர்மம சோதிதைஸ்ஸரை: ॥
kuruṣva satyaṃ mayi vānarēṡvara
pratiṡrutaṃ dharmamavēkṣya ṡāṡvatam ।
mā vālinaṃ prētya gatō yamakṣayaṃ
tvamadya paṡyērmama cōditaiṡṡaraiḥ ॥
O lord of Vānaras! Consider the eternal Dharma.
Fulfill the promise you made to me.
Do not go to the abode of Yama to see Vāli,
killed by the arrows shot by me!
4.30.85 ஸ பூர்வஜம் தீவ்ரவிவ்ருத்தகோபம்
லாலப்யமாநம் ப்ரஸமீக்ஷ்ய தீநம் ।
சகார தீவ்ராம் மதிமுக்ரதேஜா
ஹரீஸ்வரே மாநவவம்ஸ வர்தந: ॥
sa pūrvajaṃ tīvravivṛddhakōpaṃ
lālapyamānaṃ prasamīkṣya dīnam ।
cakāra tīvrāṃ matimugratējā
harīṡvarē mānavavaṃṡa vardhanaḥ ॥
Seeing his elder brother in a
towering rage, dolefully lamenting his fate,
(Lakshmaṇa) of fierce power,
augmenter of the race of Manu,
made up his mind to take a tough stance
against the ruler of the Vānaras.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
கிஷ்கிந்தாகாண்டே த்ரிம்ஸஸ்ஸர்க: ॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
kiṣkindhākāṇḍē triṃṡassargaḥ ॥
Thus concludes the thirtieth Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 10268 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.