Tweet
Kishkindha Kaanda - Sarga 60
In this Sarga, Sampāti tells Aṅgada and other Vānaras what had happened to him after he fell from the sky with his wings burnt by the rays of the sun.
He tells that he recovered his senses after six days and realized that he fell on the Vindhya mountains. He tells that he went to the Āṡrama of Niṡākara who inquired him about the reason for losing his wings.
4.60.1 அ
4.60.1 ஆ
4.60.1 இ
4.60.1 ஈ தத: க்ருதோதகம் ஸ்நாதம்
தம் க்ருத்ரம் ஹரியூதபா: ।
உபவிஷ்டா கிரௌ ரம்யே
பரிவார்ய ஸமந்தத: ॥
tataḥ kṛtōdakaṃ snātam
taṃ gṛdhraṃ hariyūthapāḥ ।
upaviṣṭā girau ramyē
parivārya samantataḥ ॥
The Vānara chiefs then sat on the
beautiful mountain around the eagle
who had just taken bath and
offered water libations (to Jaṭāyu).
4.60.2 அ
4.60.2 ஆ
4.60.2 இ
4.60.2 ஈ தமங்கதமுபாஸீநம்
தைஸ்ஸர்வைர்ஹரிபிர்வ்ருதம் ।
ஜநிதப்ரத்யயோ ஹர்ஷாத்
ஸம்பாதி: புநரப்ரவீத் ॥
tamaṅgadamupāsīnam
taissarvairharibhirvṛtam ।
janitapratyayō harṣāt
sampātiḥ punarabravīt ॥
Sampāti, after gaining (their) trust,
was very glad to address Aṅgada
who sat there surrounded by all those Vānaras.
4.60.3 அ
4.60.3 ஆ
4.60.3 இ
4.60.3 ஈ க்ருத்வா நிஸ்ஸப்தமேகாக்ரா:
ஸ்ருண்வந்து ஹரயோ மம ।
தத்யம் ஸங்கீர்தயிஷ்யாமி
யதா ஜாநாமி மைதிலீம் ॥
kṛtvā niṡṡabdamēkāgrāḥ
ṡruṇvantu harayō mama ।
tathyaṃ saṅkīrtayiṣyāmi
yathā jānāmi maithilīm ॥
May the Vānaras listen to me
in rapt attention keeping silent.
I shall narrate exactly how
I came to know about Maithili.
4.60.4 அ
4.60.4 ஆ
4.60.4 இ
4.60.4 ஈ அஸ்ய விந்த்யஸ்ய ஸிகரே
பதிதோऽஸ்மி புராநக ।
ஸூர்யதாபபரீதாங்கோ
நிர்தக்தஸ்ஸூர்யரஸ்மிபி: ॥
asya vindhyasya ṡikharē
patitō'smi purānagha ।
sūryatāpaparītāṅgō
nirdagdhassūryaraṡmibhiḥ ॥
O sinless one! I had fallen on the
crest of the Vindhya mountain long ago,
with my body scorched by the heat of the sun
and my wings burnt by his rays.
4.60.5 அ
4.60.5 ஆ
4.60.5 இ
4.60.5 ஈ லப்தஸம்ஜ்ஞஸ்து ஷட்ராத்ராத்
விவஸோ விஹ்வலந்நிவ ।
வீக்ஷமாணோ திஸஸ்ஸர்வா
நாபிஜாநாமி கிஞ்சந ॥
labdhasaṃjñastu ṣaḍrātrāt
vivaṡō vihvalanniva ।
vīkṣamāṇō diṡassarvā
nābhijānāmi kiñcana ॥
Gaining consciousness after six days,
completely rattled and having no control over myself,
I looked around in every direction
and failed to recognize even a thing.
4.60.6 அ
4.60.6 ஆ
4.60.6 இ
4.60.6 ஈ ததஸ்து ஸாகராந் ஸைலாந்
நதீஸ்ஸர்வாஸ்ஸராம்ஸி ச ।
வநாநி ச ப்ரதேஸாம்ஸ்ச
நீரீக்ஷ்ய மதிராகதா ॥
tatastu sāgarān ṡailān
nadīssarvāssarāṃsi ca ।
vanāni ca pradēṡāṃṡca
nīrīkṣya matirāgatā ॥
Then as I gazed steadily at the sea,
the hills and all the rivers,
Vanas and the other areas,
I could make sense of things.
4.60.7 அ
4.60.7 ஆ
4.60.7 இ
4.60.7 ஈ ஹ்ருஷ்டபக்ஷிகணாகீர்ண:
கந்தரோதரகூடவாந் ।
தக்ஷிணஸ்யோததேஸ்தீரே
விந்த்யோऽயமிதி நிஸ்சித: ॥
hṛṣṭapakṣigaṇākīrṇaḥ
kandarōdarakūṭavān ।
dakṣiṇasyōdadhēstīrē
vindhyō'yamiti niṡcitaḥ ॥
I felt certain that it was the Vindhya Mountain
on the shore of the Southern Ocean,
with its many peaks and hollows,
teeming with flocks of happy birds.
4.60.8 அ
4.60.8 ஆ
4.60.8 இ
4.60.8 ஈ ஆஸீச்சாத்ராऽऽஸ்ரமம் புண்யம்
ஸுரைரபி ஸுபூஜிதம் ।
ருஷிர்நிஸாகரோ நாம
யஸ்மிந்நுக்ரதபாபவத் ॥
āsīccātrā''ṡramaṃ puṇyam
surairapi supūjitam ।
ṛṣirniṡākarō nāma
yasminnugratapābhavat ॥
There was a holy Āṡrama which was
revered even by the Dēvas,
in which lived a Ṛshi by name Niṡākara
who had done severe Tapa.
4.60.9 அ
4.60.9 ஆ
4.60.9 இ
4.60.9 ஈ அஷ்டௌ வர்ஷஸஹஸ்ராணி
தேநாஸ்மிந்நுஷிதம் கிரா ।
ஸ்வர்கதஸ்ய ஸதம் த்வேகம்
த்வேஸதே வஸதோ மம ॥
aṣṭau varṣasahasrāṇi
tēnāsminnuṣitaṃ girā ।
svargatasya ṡataṃ tvēkam
dvēṡatē vasatō mama ॥
He lived on that mountain for eight thousand years.
A hundred years after he ascended to heaven,
I have been living here for two hundred years.
4.60.10 அ
4.60.10 ஆ
4.60.10 இ
4.60.10 ஈ அவதீர்ய து விந்த்யாக்ராத்
க்ருச்ச்ரேண விஷமாச்சநை: ।
தீக்ஷ்ணதர்பாம் வஸுமதீம்
து:கேந புநராகத: ॥
avatīrya tu vindhyāgrāt
kṛcchrēṇa viṣamācchanaiḥ ।
tīkṣṇadarbhāṃ vasumatīm
duḥkhēna punarāgataḥ ॥
Getting down slowly and with
great difficulty from the
uneven peak of the Vindhya,
I reached again the plain grounds
covered with sharp reeds of Darbha grass
feeling very sad.
4.60.11 அ
4.60.11 ஆ
4.60.11 இ
4.60.11 ஈ தம்ருஷிம் த்ரஷ்டுகாமோऽஸ்மி
து:கேநாப்யாகதோ ப்ருஸம் ।
ஜடாயுஷா மயா சைவ
பஹுஸோऽபிகதோ ஹி ஸ: ॥
tamṛṣiṃ draṣṭukāmō'smi
duḥkhēnābhyāgatō bhṛṡam ।
jaṭāyuṣā mayā caiva
bahuṡō'bhigatō hi saḥ ॥
Greatly overwhelmed by sadness,
I wanted to see that Ṛshi,
whom I and Jaṭāyu visited often.
4.60.12 அ
4.60.12 ஆ
4.60.12 இ
4.60.12 ஈ தஸ்யாऽऽஸ்ரமபதாப்யாஸே
வவுர்வாதாஸ்ஸுகந்திந: ।
வ்ருக்ஷோ வாபுஷ்பித: கஸ்சித்
அபலோ வா ந வித்யதே ॥
tasyā''ṡramapadābhyāṡē
vavurvātāssugandhinaḥ ।
vṛkṣō vāpuṣpitaḥ kaṡcit
aphalō vā na vidyatē ॥
Breeze on the grounds of that Āṡrama
carried sweet scents. There was no tree there
that did not bear flower or yield fruit.
4.60.13 அ
4.60.13 ஆ
4.60.13 இ
4.60.13 ஈ உபேத்ய சாஸ்ரமம் புண்யம்
வ்ருக்ஷமூலமுபாஸ்ரித: ।
த்ரஷ்டுகாம: ப்ரதீக்ஷேऽஹம்
பகவந்தம் நிஸாகரம் ॥
upētya cāṡramaṃ puṇyam
vṛkṣamūlamupāṡritaḥ ।
draṣṭukāmaḥ pratīkṣē'ham
bhagavantaṃ niṡākaram ॥
Reaching the holy Āṡrama
I waited at the foot of a tree
for the blessed Niṡākara, anxious to see him.
4.60.14 அ
4.60.14 ஆ
4.60.14 இ
4.60.14 ஈ அதபஸ்யாமதூரஸ்தம்
ருஷிம் ஜ்வலிததேஜஸம் ।
க்ருதாபிஷேகம் துர்தர்ஷம்
உபாவ்ருத்தமுதங்முகம் ॥
athapaṡyāmadūrastham
ṛṣiṃ jvalitatējasam ।
kṛtābhiṣēkaṃ durdharṣam
upāvṛttamudaṅmukham ॥
Then I saw the Ṛshi,
inviolable in his fiery splendor,
not too far away from there,
returning from his bath,
heading north (to the Āṡrama).
4.60.15 அ
4.60.15 ஆ
4.60.15 இ
4.60.15 ஈ தம்ருக்ஷாஸ்ஸ்ருமரா வ்யாக்ரா:
ஸிம்ஹா நாநா ஸரீஸ்ருபா: ।
பரிவார்யோபகச்சந்தி
தாதாரம் ப்ராணிநோ யதா ॥
tamṛkṣāssṛmarā vyāghrāḥ
siṃhā nānā sarīsṛpāḥ ।
parivāryōpagacchanti
dhātāraṃ prāṇinō yathā ॥
Bears, Sṛmaras, tigers, lions, elephants
and many types of crawling creatures, followed him,
like all creatures do around the Creator. Having animals of all sorts for friends and as constant companions, that too in a secluded place in a Vana, would certainly give a different perspective of life for anyone.
No wonder, the Ancient Ṛshis were tuned to the nature of Universe and hence discovered its secrets.
4.60.16 அ
4.60.16 ஆ
4.60.16 இ
4.60.16 ஈ தத: ப்ராப்தம்ருஷிம் ஜ்ஞாத்வா
தாநி ஸத்த்வாநி வை யயு: ।
ப்ரவிஷ்டே ராஜநி யதா
ஸர்வம் ஸாமாத்யகம் பலம் ॥
tataḥ prāptamṛṣiṃ jñātvā
tāni sattvāni vai yayuḥ ।
praviṣṭē rājani yathā
sarvaṃ sāmātyakaṃ balam ॥
Seeing that the sage had arrived (at his Āṡrama)
all the creatures dispersed,
as officials and troops do when
the King retires (into his inner quarters).
4.60.17 அ
4.60.17 ஆ
4.60.17 இ
4.60.17 ஈ ருஷிஸ்து த்ருஷ்ட்வா மாம் ப்ரீத:
ப்ரவிஷ்டஸ்சாஸ்ரமம் புந: ।
முஹூர்தமாத்ராந்நிர்கம்ய
தத: கார்யமப்ருச்சத ॥
ṛṣistu dṛṣṭvā māṃ prītaḥ
praviṣṭaṡcāṡramaṃ punaḥ ।
muhūrtamātrānnirgamya
tataḥ kāryamapṛcchata ॥
The Ṛshi was pleased to see me.
He went into the Āṡrama and
came out after a while and
inquired about the purpose (of my visit).
4.60.18 அ
4.60.18 ஆ
4.60.18 இ
4.60.18 ஈ ஸௌம்ய வைகல்யதாம் த்ருஷ்ட்வா
ரோம்ணாம் தே நாவகம்யதே ।
அக்நிதக்தாவிமௌ பக்ஷௌ
வ்ரணாஸ்சாபி ஸரீரகே ॥
saumya vaikalyatāṃ dṛṣṭvā
rōmṇāṃ tē nāvagamyatē ।
agnidagdhāvimau pakṣau
vraṇāṡcāpi ṡarīrakē ॥
My dear! I could not recognize you
because of the damage your feathers have suffered.
Your wings seem to have been burnt by fire,
and your body is wounded all over.
4.60.19 அ
4.60.19 ஆ
4.60.19 இ
4.60.19 ஈ க்ருத்ரௌ த்வௌ த்ருஷ்டபூர்வௌ மே
மாதரிஸ்வஸமௌ ஜவே ।
க்ருத்ராணாம் சைவ ராஜாநௌ
ப்ராதரௌ காமரூபிணௌ ॥
gṛdhrau dvau dṛṣṭapūrvau mē
mātariṡvasamau javē ।
gṛdhrāṇāṃ caiva rājānau
bhrātarau kāmarūpiṇau ॥
I have seen earlier, two of you, brothers,
kings of eagles who can take any form at will
and equal to the wind in speed.
4.60.20 அ
4.60.20 ஆ
4.60.20 இ
4.60.20 ஈ ஜ்யேஷ்டோ ஹி த்வம் து ஸம்பாதே
ஜடாயுரநுஜஸ்தவ ।
மாநுஷம் ரூபமாஸ்தாய
க்ருஹ்ணீதாம் சரணௌ மம ॥
jyēṣṭhō hi tvaṃ tu sampātē
jaṭāyuranujastava ।
mānuṣaṃ rūpamāsthāya
gṛhṇītāṃ caraṇau mama ॥
You must be the elder one Sampāti
and your younger brother must be Jaṭāyu.
You had touched my feet taking a human form.
4.60.21 அ
4.60.21 ஆ
4.60.21 இ
4.60.21 ஈ கிம் தே வ்யாதிஸமுத்தாநம்
பக்ஷயோ: பதநம் கதம் ।
தண்டோவாऽயம் த்ருத: கேந
ஸர்வமாக்யாஹி ப்ருச்சத: ॥
kiṃ tē vyādhisamutthānam
pakṣayōḥ patanaṃ katham ।
daṇḍōvā'yaṃ dhṛtaḥ kēna
sarvamākhyāhi pṛcchataḥ ॥
Did you catch some sort of sickness?
How did your wings happen to fall?
Or is this a punishment brought on you by someone?
Tell me all about it, I would like to know.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே ।
கிஷ்கிந்தாகாண்டே ஷஷ்டிதமஸ்ஸர்க:
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē ।
kiṣkindhākāṇḍē ṣaṣṭitamassargaḥ
Thus concludes the sixtieth Sarga
in Kishkindhā Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.