Tweet
Sundara Kaanda Sarga 48 continues
5.48.32 அ
5.48.32 ஆ
5.48.32 இ
5.48.32 ஈ தாவுபௌ வேகஸம்பந்நௌ
ரணகர்மவிஸாரதௌ ।
ஸர்வபூதமநோக்ராஹி
சக்ரதுர்யுத்தமுத்தமம் ॥
tāvubhau vēgasampannau
raṇakarmaviṡāradau ।
sarvabhūtamanōgrāhi
cakraturyuddhamuttamam ॥
The two, possessed of terrific swiftness,
and expert in various feats of war,
fought a splendid fight
stealing the hearts of all creatures.
5.48.33 அ
5.48.33 ஆ
5.48.33 இ
5.48.33 ஈ ஹநுமதோ வேத ந ராக்ஷஸோऽந்தரம்
ந மாருதிஸ்தஸ்ய மஹாத்மநோऽந்தரம் ।
பரஸ்பரம் நிர்விஷஹௌ பபூவது:
ஸமேத்ய தௌ தேவஸமாநவிக்ரமௌ ॥
hanumatō vēda na rākṣasō'ntaraṃ
na mārutistasya mahātmanō'ntaram ।
parasparaṃ nirviṣahau babhūvatuḥ
samētya tau dēvasamānavikramau ॥
The Rākshasa could not discover
a way to strike Hanumān, neither
could the son of Vāyu, to strike that Mahātma.
Each one of them, equal to Dēvas in prowess,
was unable to take on the other, as they clashed.
5.48.34 அ
5.48.34 ஆ
5.48.34 இ
5.48.34 ஈ ததஸ்து லக்ஷ்யே ஸ விஹந்யமாநே
ஸரேஷ்வமோகேஷு ச ஸம்பதத்ஸு ।
ஜகாம சிந்தாம் மஹதீம் மஹாத்மா
ஸமாதிஸம்யோகஸமாஹிதாத்மா ॥
tatastu lakṣyē sa vihanyamānē
ṡarēṣvamōghēṣu ca saṃpatatsu ।
jagāma cintāṃ mahatīṃ mahātmā
samādhisaṃyōgasamāhitātmā ॥
When he saw that his unfailing arrows
were falling off, failing to hit the target,
that Mahātma, who had a steady mind and
was good at aiming and striking the target,
did some serious thinking.
5.48.35 அ
5.48.35 ஆ
5.48.35 இ
5.48.35 ஈ ததோ மதிம் ராக்ஷஸராஜஸூநு:
சகார தஸ்மிந் ஹரிவீரமுக்யே ।
அவத்யதாம் தஸ்ய கபேஸ்ஸமீக்ஷ்ய
கதம் நிகச்சேதிதி நிக்ரஹார்தம் ॥
tatō matiṃ rākṣasarājasūnuḥ
cakāra tasmin harivīramukhyē ।
avadhyatāṃ tasya kapēssamīkṣya
kathaṃ nigacchēditi nigrahārtham ॥
Realizing that it was not
possible to kill the Vānara,
the son of the Rākshasa King thought of
what best he could do to subdue and
take that chief of the Vānara Veeras captive.
5.48.36 அ
5.48.36 ஆ
5.48.36 இ
5.48.36 ஈ தத: பைதாமஹம் வீர:
ஸோऽஸ்த்ரமஸ்த்ரவிதாம் வர: ।
ஸம்ததே ஸுமஹாதேஜா:
தம் ஹரிப்ரவரம் ப்ரதி ॥
tataḥ paitāmahaṃ vīraḥ
sō'stramastravidāṃ varaḥ ।
saṃdadhē sumahātējāḥ
taṃ haripravaraṃ prati ॥
Then that Veera of immense power,
who was the best among the savants of Astras,
launched an Astra presided by the Grandsire,
towards the best of the Vānara Veeras.
5.48.37 அ
5.48.37 ஆ
5.48.37 இ
5.48.37 ஈ அவத்யோऽயமிதி ஜ்ஞாத்வா
தமஸ்த்ரேணாஸ்த்ரதத்த்வவித் ।
நிஜக்ராஹ மஹாபாஹு:
மாருதாத்மஜமிந்த்ரஜித் ॥
avadhyō'yamiti jñātvā
tamastrēṇāstratattvavit ।
nijagrāha mahābāhuḥ
mārutātmajamindrajit ॥
Realizing that he cannot be killed,
Indrajit of mighty arm, a savant of Astras,
restrained the son of Vāyu with an Astra. This Ṡlōka which conveys, in brief, the same meaning as the previous two Ṡlōkas, 35 and 36, could be a case of poetic repetition or could be due to the process of compilation that called for retaining slight variations from two different sources of palm leaves.
5.48.38 அ
5.48.38 ஆ
5.48.38 இ
5.48.38 ஈ தேந பத்தஸ்ததோऽஸ்த்ரேண
ராக்ஷஸேந ஸ வாநர: ।
அபவந்நிர்விசேஷ்டஸ்ச
பபாத ஸ மஹீதலே ॥
tēna baddhastatō'strēṇa
rākṣasēna sa vānaraḥ ।
abhavannirvicēṣṭaṡca
papāta sa mahītalē ॥
Thus bound by the Astra of that Rākshasa,
the Vānara became motionless
and fell down on the ground.
5.48.39 அ
5.48.39 ஆ
5.48.39 இ
5.48.39 ஈ ததோऽத புத்த்வா ஸ ததஸ்த்ரபந்தம்
ப்ரபோ: ப்ரபாவாத்விகதாத்மவேக: ।
பிதாமஹாநுக்ரஹமாத்மநஸ்ச
விசிந்தயாமாஸ ஹரிப்ரவீர: ॥
tatō'tha buddhvā sa tadastrabandham
prabhōḥ prabhāvādvigatātmavēgaḥ ।
pitāmahānugrahamātmanaṡca
vicintayāmāsa haripravīraḥ ॥
Realizing that he was bound by that Astra
and that his speed was lost because of the
power of that Lord (the Grandsire),
that best among the Vānara Veeras thought of
the special favor the Grandsire had bestowed on him.
5.48.40 அ
5.48.40 ஆ
5.48.40 இ
5.48.40 ஈ ததஸ்ஸ்வாயம்புவைர்மந்த்ரை:
ப்ரஹ்மாஸ்த்ரமபிமந்த்ரிதம் ।
ஹநுமாம்ஸ்சிந்தயாமாஸ
வரதாநம் பிதாமஹாத் ॥
tatassvāyambuvairmantraiḥ
brahmāstramabhimantritam ।
hanumāṃṡcintayāmāsa
varadānaṃ pitāmahāt ॥
Realizing that the power of Self-Born
had been invoked with the appropriate Mantras
when that Astra of Brahma was cast upon him,
Hanumān remembered the boon
granted to him by the Grandsire.
5.48.41 அ
5.48.41 ஆ
5.48.41 இ
5.48.41 ஈ ந மேऽஸ்த்ரபந்தஸ்ய ச ஸக்திரஸ்தி
விமோக்ஷணே லோககுரோ: ப்ரபாவாத் ।
இத்யேவ மத்வா விஹிதோऽஸ்த்ரபந்தோ
மயாத்மயோநேரநுவர்திதவ்ய: ॥
na mē'strabandhasya ca ṡaktirasti
vimōkṣaṇē lōkagurōḥ prabhāvāt ।
ityēva matvā vihitō'strabandhō
mayātmayōnēranuvartitavyaḥ ॥
I do not have the ability to free myself
from the bond of this Astra because of
the power of the Eldest of the Lōkas (Brahma).
This I have to acknowledge and I have
no option but to be bound by this
Astra of Self-Born, cast by the enemy.
To be countinue`d
Sundara Kaanda Sarga 48 continues
5.48.42 அ
5.48.42 ஆ
5.48.42 இ
5.48.42 ஈ ஸ வீர்யமஸ்த்ரஸ்ய கபிர்விசார்ய
பிதாமஹாநுக்ரஹமாத்மநஸ்ச ।
விமோக்ஷஸக்திம் பரிசிந்தயித்வா
பிதாமஹாஜ்ஞாமநுவர்ததே ஸ்ம ॥
sa vīryamastrasya kapirvicārya
pitāmahānugrahamātmanaṡca ।
vimōkṣaṡaktiṃ paricintayitvā
pitāmahājñāmanuvartatē sma ॥
Realizing the power of the Astra,
and keeping in mind how he
could (eventually) free himself from it
using the special favor that
the Grandsire had bestowed on him,
the Vānara allowed himself to be bound by the
commandment of the Grandsire (for the time being).
5.48.43 அ
5.48.43 ஆ
5.48.43 இ
5.48.43 ஈ அஸ்த்ரேணாபி ஹி பத்தஸ்ய
பயம் மம ந ஜாயதே ।
பிதாமஹமஹேந்த்ராப்யாம்
ரக்ஷிதஸ்யாநிலேந ச ॥
astrēṇāpi hi baddhasya
bhayaṃ mama na jāyatē ।
pitāmahamahēndrābhyām
rakṣitasyānilēna ca ॥
I am bound by the Astra, but
it is no cause of concern for me,
as I am being protected by
the Grandsire, Mahēndra and the Wind-god.
5.48.44 அ
5.48.44 ஆ
5.48.44 இ
5.48.44 ஈ க்ரஹணே சாபி ரக்ஷோபி:
மஹந்மே குணதர்ஸநம் ।
ராக்ஷஸேந்த்ரேண ஸம்வாத:
தஸ்மாத்க்ருஹ்ணந்து மாம் பரே ॥
grahaṇē cāpi rakṣōbhiḥ
mahanmē guṇadarṡanam ।
rākṣasēndrēṇa saṃvādaḥ
tasmādgṛhṇantu māṃ parē ॥
(In fact), I can see a great advantage
in being captured by the Rākshasas.
I might talk to the King of Rākshasas.
So let the enemy capture me.
5.48.45 அ
5.48.45 ஆ
5.48.45 இ
5.48.45 ஈ ஸ நிஸ்சிதார்த: பரவீரஹந்தா
ஸமீக்ஷ்யகாரீ விநிவ்ருத்தசேஷ்ட: ।
பரை: ப்ரஸஹ்யாபிகதைர்நிக்ருஹ்ய
நநாத தைஸ்தை: பரிபர்த்ஸ்யமாந: ॥
sa niṡcitārthaḥ paravīrahantā
samīkṣyakārī vinivṛttacēṣṭaḥ ।
paraiḥ prasahyābhigatairnigṛhya
nanāda taistai: paribhartsyamānaḥ ॥
Having thus resolved,
he, the slayer of enemy Veeras,
who gauged the situation well, lay motionless.
He let off a loud cry,
when the enemy approached and
forcefully restrained him,
even as everyone kept threatening him.
5.48.46 அ
5.48.46 ஆ
5.48.46 இ
5.48.46 ஈ ததஸ்தம் ராக்ஷஸா த்ருஷ்ட்வா
நிர்விசேஷ்டமரிம்தமம் ।
பபந்துஸ்ஸணவல்கைஸ்ச
த்ருமசீரைஸ்ச ஸம்ஹதை: ॥
tatastaṃ rākṣasā dṛṣṭvā
nirvicēṣṭamariṃdamam ।
babandhuṡṡaṇavalkaiṡca
drumacīraiṡca saṃhataiḥ ॥
When the Rakshasas found that subduer of foe
lying down there with no reaction whatsoever,
they tied him with hempen rope and twisted tree-bark.
5.48.47 அ
5.48.47 ஆ
5.48.47 இ
5.48.47 ஈ ஸ ரோசயாமாஸ பரைஸ்ச பந்தநம்
ப்ரஸஹ்ய வீரைரபிநிக்ரஹம் ச ।
கௌதூஹலாந்மாம் யதி ராக்ஷஸேந்த்ரோ
த்ரஷ்டும் வ்யவஸ்யேதிதி நிஸ்சிதார்த: ॥
sa rōcayāmāsa paraiṡca bandhanam
prasahya vīrairabhinigrahaṃ ca ।
kautūhalānmāṃ yadi rākṣasēndrō
draṣṭuṃ vyavasyēditi niṡcitārthaḥ ॥
He actually liked getting captured by the enemy
and being restrained by the Veeras forcibly
because he felt certain that the Lord of Rākshasas
would give audience to him out of curiosity.
5.48.48 அ
5.48.48 ஆ
5.48.48 இ
5.48.48 ஈ ஸ பத்தஸ்தேந வல்கேந
விமுக்தோऽஸ்த்ரேண வீர்யவாந் ।
அஸ்த்ரபந்த: ஸ சாந்யம் ஹி
ந பந்தமநுவர்ததே ॥
sa baddhastēna valkēna
vimuktō'strēṇa vīryavān ।
astrabandhaḥ sa cānyaṃ hi
na bandhamanuvartatē ॥
The valorous one, being tied by the hempen cord,
became free of the Astra,
for the bond of Astra becomes ineffective
when another bond is imposed upon it.
5.48.49 அ
5.48.49 ஆ
5.48.49 இ
5.48.49 ஈ அதேந்த்ரஜித்து த்ருமசீரபத்தம்
விசார்ய வீர: கபிஸத்தமம் தம் ।
விமுக்தமஸ்த்ரேண ஜகாம சிந்தாம்
நாந்யேந பத்தோ ஹ்யநுவர்ததேऽஸ்த்ரம் ॥
athēndrajittu drumacīrabaddham
vicārya vīraḥ kapisattamaṃ tam ।
vimuktamastrēṇa jagāma cintām
nānyēna baddhō hyanuvartatē'stram ॥
Then Indrajit, the Veera,
knowing that the Astra would become ineffective
should another bond be imposed upon it,
realized that the eminent Vānara,
who was bound by the ropes of tree bark,
became free from the hold of the Astra.
5.48.50 அ
5.48.50 ஆ
5.48.50 இ
5.48.50 ஈ அஹோ மஹத்கர்ம க்ருதம் நிரர்தகம்கம்
ந ராக்ஷஸைர்மந்த்ரகதிர்விம்ருஷ்டா ।
புநஸ்ச மந்த்ரே விஹதேऽஸ்த்ரமந்யத்
ப்ரவர்ததே ஸம்ஸயிதா ஸ்ஸ்மஸர்வே ॥
ahō mahatkarma kṛtaṃ nirarthakamkam
na rākṣasairmantragatirvimṛṣṭā ।
punaṡca mantrē vihatē'stramanyat
pravartatē saṃṡayitā ssmasarvē ॥
Alas! A great accomplishment has been
rendered futile; the Rākshasas did not
understand how the Mantra works.
Once rendered futile, a Mantra will not work again;
we are all in a bind now, what to do?
5.48.51 அ
5.48.51 ஆ
5.48.51 இ
5.48.51 ஈ அஸ்த்ரேண ஹநுமாந்முக்தோ
நாத்மாநமவபுத்யத ।
க்ருஷ்யமாணஸ்து ரக்ஷோபி:
தைஸ்ச பந்தைர்நிபீடித: ॥
astrēṇa hanumānmuktō
nātmānamavabudhyata ।
kṛṣyamāṇastu rakṣōbhiḥ
taiṡca bandhairnipīḍitaḥ ॥
However, Hanumān, dragged by
the Rākshasas and hurt by the tight bonds,
did not seem to know that
he had became free from the bond of the Astra.
5.48.52 அ
5.48.52 ஆ
5.48.52 இ
5.48.52 ஈ ஹந்யமாநஸ்தத: க்ரூரை
ராக்ஷஸை: காஷ்டமுஷ்டிபி: ।
ஸமீபம் ராக்ஷஸேந்த்ரஸ்ய
ப்ராக்ருஷ்யத ஸ வாநர: ॥
hanyamānastataḥ krūrai
rākṣasaiḥ kāṣṭhamuṣṭibhiḥ ।
samīpaṃ rākṣasēndrasya
prākṛṣyata sa vānaraḥ ॥
The Vānara was beaten with sticks and fists
and dragged by those ruthless Rākshasas
to the presence of their lord.
5.48.53 அ
5.48.53 ஆ
5.48.53 இ
5.48.53 ஈ அதேந்த்ரஜித்தம் ப்ரஸமீக்ஷ்ய முக்தம்
அஸ்த்ரேண பத்தம் த்ருமசீரஸூத்ரை: ।
ந்யதர்ஸயத்தத்ர மஹாபலம் தம்
ஹரிப்ரவீரம் ஸகணாய ராஜ்ஞே ॥
athēndrajittaṃ prasamīkṣya muktam
astrēṇa baddhaṃ drumacīrasūtraiḥ ।
nyadarṡayattatra mahābalaṃ taṃ
haripravīraṃ sagaṇāya rājñē ॥
Then Indrajit showed that eminent Vānara,
a Veera of immense strength,
to the King and his Court
knowing well that he was free
from the bond of the Astra and was held
only by the strands of tree bark.
5.48.54 அ
5.48.54 ஆ
5.48.54 இ
5.48.54 ஈ தம் மத்தமிவ மாதங்கம்
பத்தம் கபிவரோத்தமம் ।
ராக்ஷஸா ராக்ஷஸேந்த்ராய
ராவணாய ந்யவேதயந் ॥
taṃ mattamiva mātaṅgam
baddhaṃ kapivarōttamam ।
rākṣasā rākṣasēndrāya
rāvaṇāya nyavēdayan ॥
The Rākshasas showed that best of the best of Vānaras
who looked like an elephant in rut kept under harness
to Rāvaṇa, the lord of Rākshasas.
5.48.55 அ
5.48.55 ஆ
5.48.55 இ
5.48.55 ஈ கோऽயம் கஸ்ய குதோவாத்ர
கிம் கார்யம் கோ வ்யபாஸ்ரய: ।
இதி ராக்ஷஸவீராணாம்
தத்ர ஸஞ்ஜஜ்ஞிரே கதா: ॥
kō'yaṃ kasya kutōvātra
kiṃ kāryaṃ kō vyapāṡrayaḥ ।
iti rākṣasavīrāṇām
tatra sañjajñirē kathāḥ ॥
The Rakshasa Veeras present there
wondered asking each other:
Who is he? Whom does he belong to?
Where did he come from and for what purpose?
Who is behind him?
5.48.56 அ
5.48.56 ஆ
5.48.56 இ
5.48.56 ஈ ஹந்யதாம் தஹ்யதாம் வாபி
பக்ஷ்யதாமிதி சாபரே ।
ராக்ஷஸாஸ்தத்ர ஸங்க்ருத்தா:
பரஸ்பரமதாப்ருவந் ॥
hanyatāṃ dahyatāṃ vāpi
bhakṣyatāmiti cāparē ।
rākṣasāstatra saṅkruddhāḥ
parasparamathābruvan ॥
The enraged Rākshasas there said to each other:
He should be killed, burnt and eaten up!
5.48.57 அ
5.48.57 ஆ
5.48.57 இ
5.48.57 ஈ அதீத்ய மார்கம் ஸஹஸா மஹாத்மா
ஸ தத்ர ரக்ஷோதிபபாதமூலே ।
ததர்ஸ ராஜ்ஞ: பரிசாரவ்ருத்தாந்
க்ருஹம் மஹாரத்நவிபூஷிதம் ச ॥
atītya mārgaṃ sahasā mahātmā
sa tatra rakṣōdhipapādamūlē ।
dadarṡa rājñaḥ paricāravṛddhān
gṛhaṃ mahāratnavibhūṣitaṃ ca ॥
Quickly covering the distance, the Mahātma
saw the King’s house that was studded with gems
and elderly attendants seated at
the feet of the lord of Rākshasas.
5.48.58 அ
5.48.58 ஆ
5.48.58 இ
5.48.58 ஈ ஸ ததர்ஸ மஹாதேஜா
ராவண: கபிஸத்தமம் ।
ரக்ஷோபிர்விக்ருதாகாரை:
க்ருஷ்யமாணமிதஸ்தத: ॥
sa dadarṡa mahātējā
rāvaṇaḥ kapisattamam ।
rakṣōbhirvikṛtākāraiḥ
kṛṣyamāṇamitastataḥ ॥
The extremely powerful Rāvaṇa
then saw that eminent Vānara
being dragged haphazardly
by the Rākshasas of ugly shape and form.
5.48.59 அ
5.48.59 ஆ
5.48.59 இ
5.48.59 ஈ ராக்ஷஸாதிபதிம் சாபி
ததர்ஸ கபிஸத்தம: ।
தேஜோபலஸமாயுக்தம்
தபந்தமிவ பாஸ்கரம் ॥
rākṣasādhipatiṃ cāpi
dadarṡa kapisattamaḥ ।
tējōbalasamāyuktam
tapantamiva bhāskaram ॥
The eminent Vānara also saw
the lord of Rākshasas endowed with
power and strength and blazing like the sun.
5.48.60 அ
5.48.60 ஆ
5.48.60 இ
5.48.60 ஈ ஸரோஷஸம்வர்திததாம்ரத்ருஷ்டி:
தஸாநநஸ்தம் கபிமந்வவேக்ஷ்ய ।
அதோபவிஷ்டாந் குலஸீலவ்ருத்தாந்
ஸமாதிஸத்தம் ப்ரதி மந்த்ரிமுக்யாந் ॥
sarōṣasamvartitatāmradṛṣṭiḥ
daṡānanastaṃ kapimanvavēkṣya ।
athōpaviṣṭān kulaṡīlavṛddhān
samādiṡattaṃ prati mantrimukhyān ॥
With his copper-red eyes
rolling in resentment and anger,
the ten-faced looked at the Vānara.
He ordered his chief ministers,
the elders of his clan of matured character
that were seated about him, to question him.
5.48.61 அ
5.48.61 ஆ
5.48.61 இ
5.48.61 ஈ யதாக்ரமம் தைஸ்ஸ கபிர்விப்ருஷ்ட:
கார்யார்தமர்தஸ்ய ச மூலமாதௌ ।
நிவேதயாமாஸ ஹரீஸ்வரஸ்ய
தூத: ஸகாஸாதஹமாகதோऽஸ்மி ॥
yathākramaṃ taissa kapirvipṛṣṭaḥ
kāryārthamarthasya ca mūlamādau ।
nivēdayāmāsa harīṡvarasya
dūtaḥ sakāṡādahamāgatō'smi ॥
Questioned by them in successive order
about the purpose of his coming
and the main reason behind it,
the Vānara said at first, ‘I have come here
sent by the lord of Vānaras, as his envoy’.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
ஸுந்தரகாண்டே அஷ்டசத்வாரிம்ஸஸ்ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
sundarakāṇḍē aṣṭacatvāriṃṡassargaḥ॥
Thus concludes the forty eighth Sarga
in Sundara Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 13471 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.
5.48.32 அ
5.48.32 ஆ
5.48.32 இ
5.48.32 ஈ தாவுபௌ வேகஸம்பந்நௌ
ரணகர்மவிஸாரதௌ ।
ஸர்வபூதமநோக்ராஹி
சக்ரதுர்யுத்தமுத்தமம் ॥
tāvubhau vēgasampannau
raṇakarmaviṡāradau ।
sarvabhūtamanōgrāhi
cakraturyuddhamuttamam ॥
The two, possessed of terrific swiftness,
and expert in various feats of war,
fought a splendid fight
stealing the hearts of all creatures.
5.48.33 அ
5.48.33 ஆ
5.48.33 இ
5.48.33 ஈ ஹநுமதோ வேத ந ராக்ஷஸோऽந்தரம்
ந மாருதிஸ்தஸ்ய மஹாத்மநோऽந்தரம் ।
பரஸ்பரம் நிர்விஷஹௌ பபூவது:
ஸமேத்ய தௌ தேவஸமாநவிக்ரமௌ ॥
hanumatō vēda na rākṣasō'ntaraṃ
na mārutistasya mahātmanō'ntaram ।
parasparaṃ nirviṣahau babhūvatuḥ
samētya tau dēvasamānavikramau ॥
The Rākshasa could not discover
a way to strike Hanumān, neither
could the son of Vāyu, to strike that Mahātma.
Each one of them, equal to Dēvas in prowess,
was unable to take on the other, as they clashed.
5.48.34 அ
5.48.34 ஆ
5.48.34 இ
5.48.34 ஈ ததஸ்து லக்ஷ்யே ஸ விஹந்யமாநே
ஸரேஷ்வமோகேஷு ச ஸம்பதத்ஸு ।
ஜகாம சிந்தாம் மஹதீம் மஹாத்மா
ஸமாதிஸம்யோகஸமாஹிதாத்மா ॥
tatastu lakṣyē sa vihanyamānē
ṡarēṣvamōghēṣu ca saṃpatatsu ।
jagāma cintāṃ mahatīṃ mahātmā
samādhisaṃyōgasamāhitātmā ॥
When he saw that his unfailing arrows
were falling off, failing to hit the target,
that Mahātma, who had a steady mind and
was good at aiming and striking the target,
did some serious thinking.
5.48.35 அ
5.48.35 ஆ
5.48.35 இ
5.48.35 ஈ ததோ மதிம் ராக்ஷஸராஜஸூநு:
சகார தஸ்மிந் ஹரிவீரமுக்யே ।
அவத்யதாம் தஸ்ய கபேஸ்ஸமீக்ஷ்ய
கதம் நிகச்சேதிதி நிக்ரஹார்தம் ॥
tatō matiṃ rākṣasarājasūnuḥ
cakāra tasmin harivīramukhyē ।
avadhyatāṃ tasya kapēssamīkṣya
kathaṃ nigacchēditi nigrahārtham ॥
Realizing that it was not
possible to kill the Vānara,
the son of the Rākshasa King thought of
what best he could do to subdue and
take that chief of the Vānara Veeras captive.
5.48.36 அ
5.48.36 ஆ
5.48.36 இ
5.48.36 ஈ தத: பைதாமஹம் வீர:
ஸோऽஸ்த்ரமஸ்த்ரவிதாம் வர: ।
ஸம்ததே ஸுமஹாதேஜா:
தம் ஹரிப்ரவரம் ப்ரதி ॥
tataḥ paitāmahaṃ vīraḥ
sō'stramastravidāṃ varaḥ ।
saṃdadhē sumahātējāḥ
taṃ haripravaraṃ prati ॥
Then that Veera of immense power,
who was the best among the savants of Astras,
launched an Astra presided by the Grandsire,
towards the best of the Vānara Veeras.
5.48.37 அ
5.48.37 ஆ
5.48.37 இ
5.48.37 ஈ அவத்யோऽயமிதி ஜ்ஞாத்வா
தமஸ்த்ரேணாஸ்த்ரதத்த்வவித் ।
நிஜக்ராஹ மஹாபாஹு:
மாருதாத்மஜமிந்த்ரஜித் ॥
avadhyō'yamiti jñātvā
tamastrēṇāstratattvavit ।
nijagrāha mahābāhuḥ
mārutātmajamindrajit ॥
Realizing that he cannot be killed,
Indrajit of mighty arm, a savant of Astras,
restrained the son of Vāyu with an Astra. This Ṡlōka which conveys, in brief, the same meaning as the previous two Ṡlōkas, 35 and 36, could be a case of poetic repetition or could be due to the process of compilation that called for retaining slight variations from two different sources of palm leaves.
5.48.38 அ
5.48.38 ஆ
5.48.38 இ
5.48.38 ஈ தேந பத்தஸ்ததோऽஸ்த்ரேண
ராக்ஷஸேந ஸ வாநர: ।
அபவந்நிர்விசேஷ்டஸ்ச
பபாத ஸ மஹீதலே ॥
tēna baddhastatō'strēṇa
rākṣasēna sa vānaraḥ ।
abhavannirvicēṣṭaṡca
papāta sa mahītalē ॥
Thus bound by the Astra of that Rākshasa,
the Vānara became motionless
and fell down on the ground.
5.48.39 அ
5.48.39 ஆ
5.48.39 இ
5.48.39 ஈ ததோऽத புத்த்வா ஸ ததஸ்த்ரபந்தம்
ப்ரபோ: ப்ரபாவாத்விகதாத்மவேக: ।
பிதாமஹாநுக்ரஹமாத்மநஸ்ச
விசிந்தயாமாஸ ஹரிப்ரவீர: ॥
tatō'tha buddhvā sa tadastrabandham
prabhōḥ prabhāvādvigatātmavēgaḥ ।
pitāmahānugrahamātmanaṡca
vicintayāmāsa haripravīraḥ ॥
Realizing that he was bound by that Astra
and that his speed was lost because of the
power of that Lord (the Grandsire),
that best among the Vānara Veeras thought of
the special favor the Grandsire had bestowed on him.
5.48.40 அ
5.48.40 ஆ
5.48.40 இ
5.48.40 ஈ ததஸ்ஸ்வாயம்புவைர்மந்த்ரை:
ப்ரஹ்மாஸ்த்ரமபிமந்த்ரிதம் ।
ஹநுமாம்ஸ்சிந்தயாமாஸ
வரதாநம் பிதாமஹாத் ॥
tatassvāyambuvairmantraiḥ
brahmāstramabhimantritam ।
hanumāṃṡcintayāmāsa
varadānaṃ pitāmahāt ॥
Realizing that the power of Self-Born
had been invoked with the appropriate Mantras
when that Astra of Brahma was cast upon him,
Hanumān remembered the boon
granted to him by the Grandsire.
5.48.41 அ
5.48.41 ஆ
5.48.41 இ
5.48.41 ஈ ந மேऽஸ்த்ரபந்தஸ்ய ச ஸக்திரஸ்தி
விமோக்ஷணே லோககுரோ: ப்ரபாவாத் ।
இத்யேவ மத்வா விஹிதோऽஸ்த்ரபந்தோ
மயாத்மயோநேரநுவர்திதவ்ய: ॥
na mē'strabandhasya ca ṡaktirasti
vimōkṣaṇē lōkagurōḥ prabhāvāt ।
ityēva matvā vihitō'strabandhō
mayātmayōnēranuvartitavyaḥ ॥
I do not have the ability to free myself
from the bond of this Astra because of
the power of the Eldest of the Lōkas (Brahma).
This I have to acknowledge and I have
no option but to be bound by this
Astra of Self-Born, cast by the enemy.
To be countinue`d
Sundara Kaanda Sarga 48 continues
5.48.42 அ
5.48.42 ஆ
5.48.42 இ
5.48.42 ஈ ஸ வீர்யமஸ்த்ரஸ்ய கபிர்விசார்ய
பிதாமஹாநுக்ரஹமாத்மநஸ்ச ।
விமோக்ஷஸக்திம் பரிசிந்தயித்வா
பிதாமஹாஜ்ஞாமநுவர்ததே ஸ்ம ॥
sa vīryamastrasya kapirvicārya
pitāmahānugrahamātmanaṡca ।
vimōkṣaṡaktiṃ paricintayitvā
pitāmahājñāmanuvartatē sma ॥
Realizing the power of the Astra,
and keeping in mind how he
could (eventually) free himself from it
using the special favor that
the Grandsire had bestowed on him,
the Vānara allowed himself to be bound by the
commandment of the Grandsire (for the time being).
5.48.43 அ
5.48.43 ஆ
5.48.43 இ
5.48.43 ஈ அஸ்த்ரேணாபி ஹி பத்தஸ்ய
பயம் மம ந ஜாயதே ।
பிதாமஹமஹேந்த்ராப்யாம்
ரக்ஷிதஸ்யாநிலேந ச ॥
astrēṇāpi hi baddhasya
bhayaṃ mama na jāyatē ।
pitāmahamahēndrābhyām
rakṣitasyānilēna ca ॥
I am bound by the Astra, but
it is no cause of concern for me,
as I am being protected by
the Grandsire, Mahēndra and the Wind-god.
5.48.44 அ
5.48.44 ஆ
5.48.44 இ
5.48.44 ஈ க்ரஹணே சாபி ரக்ஷோபி:
மஹந்மே குணதர்ஸநம் ।
ராக்ஷஸேந்த்ரேண ஸம்வாத:
தஸ்மாத்க்ருஹ்ணந்து மாம் பரே ॥
grahaṇē cāpi rakṣōbhiḥ
mahanmē guṇadarṡanam ।
rākṣasēndrēṇa saṃvādaḥ
tasmādgṛhṇantu māṃ parē ॥
(In fact), I can see a great advantage
in being captured by the Rākshasas.
I might talk to the King of Rākshasas.
So let the enemy capture me.
5.48.45 அ
5.48.45 ஆ
5.48.45 இ
5.48.45 ஈ ஸ நிஸ்சிதார்த: பரவீரஹந்தா
ஸமீக்ஷ்யகாரீ விநிவ்ருத்தசேஷ்ட: ।
பரை: ப்ரஸஹ்யாபிகதைர்நிக்ருஹ்ய
நநாத தைஸ்தை: பரிபர்த்ஸ்யமாந: ॥
sa niṡcitārthaḥ paravīrahantā
samīkṣyakārī vinivṛttacēṣṭaḥ ।
paraiḥ prasahyābhigatairnigṛhya
nanāda taistai: paribhartsyamānaḥ ॥
Having thus resolved,
he, the slayer of enemy Veeras,
who gauged the situation well, lay motionless.
He let off a loud cry,
when the enemy approached and
forcefully restrained him,
even as everyone kept threatening him.
5.48.46 அ
5.48.46 ஆ
5.48.46 இ
5.48.46 ஈ ததஸ்தம் ராக்ஷஸா த்ருஷ்ட்வா
நிர்விசேஷ்டமரிம்தமம் ।
பபந்துஸ்ஸணவல்கைஸ்ச
த்ருமசீரைஸ்ச ஸம்ஹதை: ॥
tatastaṃ rākṣasā dṛṣṭvā
nirvicēṣṭamariṃdamam ।
babandhuṡṡaṇavalkaiṡca
drumacīraiṡca saṃhataiḥ ॥
When the Rakshasas found that subduer of foe
lying down there with no reaction whatsoever,
they tied him with hempen rope and twisted tree-bark.
5.48.47 அ
5.48.47 ஆ
5.48.47 இ
5.48.47 ஈ ஸ ரோசயாமாஸ பரைஸ்ச பந்தநம்
ப்ரஸஹ்ய வீரைரபிநிக்ரஹம் ச ।
கௌதூஹலாந்மாம் யதி ராக்ஷஸேந்த்ரோ
த்ரஷ்டும் வ்யவஸ்யேதிதி நிஸ்சிதார்த: ॥
sa rōcayāmāsa paraiṡca bandhanam
prasahya vīrairabhinigrahaṃ ca ।
kautūhalānmāṃ yadi rākṣasēndrō
draṣṭuṃ vyavasyēditi niṡcitārthaḥ ॥
He actually liked getting captured by the enemy
and being restrained by the Veeras forcibly
because he felt certain that the Lord of Rākshasas
would give audience to him out of curiosity.
5.48.48 அ
5.48.48 ஆ
5.48.48 இ
5.48.48 ஈ ஸ பத்தஸ்தேந வல்கேந
விமுக்தோऽஸ்த்ரேண வீர்யவாந் ।
அஸ்த்ரபந்த: ஸ சாந்யம் ஹி
ந பந்தமநுவர்ததே ॥
sa baddhastēna valkēna
vimuktō'strēṇa vīryavān ।
astrabandhaḥ sa cānyaṃ hi
na bandhamanuvartatē ॥
The valorous one, being tied by the hempen cord,
became free of the Astra,
for the bond of Astra becomes ineffective
when another bond is imposed upon it.
5.48.49 அ
5.48.49 ஆ
5.48.49 இ
5.48.49 ஈ அதேந்த்ரஜித்து த்ருமசீரபத்தம்
விசார்ய வீர: கபிஸத்தமம் தம் ।
விமுக்தமஸ்த்ரேண ஜகாம சிந்தாம்
நாந்யேந பத்தோ ஹ்யநுவர்ததேऽஸ்த்ரம் ॥
athēndrajittu drumacīrabaddham
vicārya vīraḥ kapisattamaṃ tam ।
vimuktamastrēṇa jagāma cintām
nānyēna baddhō hyanuvartatē'stram ॥
Then Indrajit, the Veera,
knowing that the Astra would become ineffective
should another bond be imposed upon it,
realized that the eminent Vānara,
who was bound by the ropes of tree bark,
became free from the hold of the Astra.
5.48.50 அ
5.48.50 ஆ
5.48.50 இ
5.48.50 ஈ அஹோ மஹத்கர்ம க்ருதம் நிரர்தகம்கம்
ந ராக்ஷஸைர்மந்த்ரகதிர்விம்ருஷ்டா ।
புநஸ்ச மந்த்ரே விஹதேऽஸ்த்ரமந்யத்
ப்ரவர்ததே ஸம்ஸயிதா ஸ்ஸ்மஸர்வே ॥
ahō mahatkarma kṛtaṃ nirarthakamkam
na rākṣasairmantragatirvimṛṣṭā ।
punaṡca mantrē vihatē'stramanyat
pravartatē saṃṡayitā ssmasarvē ॥
Alas! A great accomplishment has been
rendered futile; the Rākshasas did not
understand how the Mantra works.
Once rendered futile, a Mantra will not work again;
we are all in a bind now, what to do?
5.48.51 அ
5.48.51 ஆ
5.48.51 இ
5.48.51 ஈ அஸ்த்ரேண ஹநுமாந்முக்தோ
நாத்மாநமவபுத்யத ।
க்ருஷ்யமாணஸ்து ரக்ஷோபி:
தைஸ்ச பந்தைர்நிபீடித: ॥
astrēṇa hanumānmuktō
nātmānamavabudhyata ।
kṛṣyamāṇastu rakṣōbhiḥ
taiṡca bandhairnipīḍitaḥ ॥
However, Hanumān, dragged by
the Rākshasas and hurt by the tight bonds,
did not seem to know that
he had became free from the bond of the Astra.
5.48.52 அ
5.48.52 ஆ
5.48.52 இ
5.48.52 ஈ ஹந்யமாநஸ்தத: க்ரூரை
ராக்ஷஸை: காஷ்டமுஷ்டிபி: ।
ஸமீபம் ராக்ஷஸேந்த்ரஸ்ய
ப்ராக்ருஷ்யத ஸ வாநர: ॥
hanyamānastataḥ krūrai
rākṣasaiḥ kāṣṭhamuṣṭibhiḥ ।
samīpaṃ rākṣasēndrasya
prākṛṣyata sa vānaraḥ ॥
The Vānara was beaten with sticks and fists
and dragged by those ruthless Rākshasas
to the presence of their lord.
5.48.53 அ
5.48.53 ஆ
5.48.53 இ
5.48.53 ஈ அதேந்த்ரஜித்தம் ப்ரஸமீக்ஷ்ய முக்தம்
அஸ்த்ரேண பத்தம் த்ருமசீரஸூத்ரை: ।
ந்யதர்ஸயத்தத்ர மஹாபலம் தம்
ஹரிப்ரவீரம் ஸகணாய ராஜ்ஞே ॥
athēndrajittaṃ prasamīkṣya muktam
astrēṇa baddhaṃ drumacīrasūtraiḥ ।
nyadarṡayattatra mahābalaṃ taṃ
haripravīraṃ sagaṇāya rājñē ॥
Then Indrajit showed that eminent Vānara,
a Veera of immense strength,
to the King and his Court
knowing well that he was free
from the bond of the Astra and was held
only by the strands of tree bark.
5.48.54 அ
5.48.54 ஆ
5.48.54 இ
5.48.54 ஈ தம் மத்தமிவ மாதங்கம்
பத்தம் கபிவரோத்தமம் ।
ராக்ஷஸா ராக்ஷஸேந்த்ராய
ராவணாய ந்யவேதயந் ॥
taṃ mattamiva mātaṅgam
baddhaṃ kapivarōttamam ।
rākṣasā rākṣasēndrāya
rāvaṇāya nyavēdayan ॥
The Rākshasas showed that best of the best of Vānaras
who looked like an elephant in rut kept under harness
to Rāvaṇa, the lord of Rākshasas.
5.48.55 அ
5.48.55 ஆ
5.48.55 இ
5.48.55 ஈ கோऽயம் கஸ்ய குதோவாத்ர
கிம் கார்யம் கோ வ்யபாஸ்ரய: ।
இதி ராக்ஷஸவீராணாம்
தத்ர ஸஞ்ஜஜ்ஞிரே கதா: ॥
kō'yaṃ kasya kutōvātra
kiṃ kāryaṃ kō vyapāṡrayaḥ ।
iti rākṣasavīrāṇām
tatra sañjajñirē kathāḥ ॥
The Rakshasa Veeras present there
wondered asking each other:
Who is he? Whom does he belong to?
Where did he come from and for what purpose?
Who is behind him?
5.48.56 அ
5.48.56 ஆ
5.48.56 இ
5.48.56 ஈ ஹந்யதாம் தஹ்யதாம் வாபி
பக்ஷ்யதாமிதி சாபரே ।
ராக்ஷஸாஸ்தத்ர ஸங்க்ருத்தா:
பரஸ்பரமதாப்ருவந் ॥
hanyatāṃ dahyatāṃ vāpi
bhakṣyatāmiti cāparē ।
rākṣasāstatra saṅkruddhāḥ
parasparamathābruvan ॥
The enraged Rākshasas there said to each other:
He should be killed, burnt and eaten up!
5.48.57 அ
5.48.57 ஆ
5.48.57 இ
5.48.57 ஈ அதீத்ய மார்கம் ஸஹஸா மஹாத்மா
ஸ தத்ர ரக்ஷோதிபபாதமூலே ।
ததர்ஸ ராஜ்ஞ: பரிசாரவ்ருத்தாந்
க்ருஹம் மஹாரத்நவிபூஷிதம் ச ॥
atītya mārgaṃ sahasā mahātmā
sa tatra rakṣōdhipapādamūlē ।
dadarṡa rājñaḥ paricāravṛddhān
gṛhaṃ mahāratnavibhūṣitaṃ ca ॥
Quickly covering the distance, the Mahātma
saw the King’s house that was studded with gems
and elderly attendants seated at
the feet of the lord of Rākshasas.
5.48.58 அ
5.48.58 ஆ
5.48.58 இ
5.48.58 ஈ ஸ ததர்ஸ மஹாதேஜா
ராவண: கபிஸத்தமம் ।
ரக்ஷோபிர்விக்ருதாகாரை:
க்ருஷ்யமாணமிதஸ்தத: ॥
sa dadarṡa mahātējā
rāvaṇaḥ kapisattamam ।
rakṣōbhirvikṛtākāraiḥ
kṛṣyamāṇamitastataḥ ॥
The extremely powerful Rāvaṇa
then saw that eminent Vānara
being dragged haphazardly
by the Rākshasas of ugly shape and form.
5.48.59 அ
5.48.59 ஆ
5.48.59 இ
5.48.59 ஈ ராக்ஷஸாதிபதிம் சாபி
ததர்ஸ கபிஸத்தம: ।
தேஜோபலஸமாயுக்தம்
தபந்தமிவ பாஸ்கரம் ॥
rākṣasādhipatiṃ cāpi
dadarṡa kapisattamaḥ ।
tējōbalasamāyuktam
tapantamiva bhāskaram ॥
The eminent Vānara also saw
the lord of Rākshasas endowed with
power and strength and blazing like the sun.
5.48.60 அ
5.48.60 ஆ
5.48.60 இ
5.48.60 ஈ ஸரோஷஸம்வர்திததாம்ரத்ருஷ்டி:
தஸாநநஸ்தம் கபிமந்வவேக்ஷ்ய ।
அதோபவிஷ்டாந் குலஸீலவ்ருத்தாந்
ஸமாதிஸத்தம் ப்ரதி மந்த்ரிமுக்யாந் ॥
sarōṣasamvartitatāmradṛṣṭiḥ
daṡānanastaṃ kapimanvavēkṣya ।
athōpaviṣṭān kulaṡīlavṛddhān
samādiṡattaṃ prati mantrimukhyān ॥
With his copper-red eyes
rolling in resentment and anger,
the ten-faced looked at the Vānara.
He ordered his chief ministers,
the elders of his clan of matured character
that were seated about him, to question him.
5.48.61 அ
5.48.61 ஆ
5.48.61 இ
5.48.61 ஈ யதாக்ரமம் தைஸ்ஸ கபிர்விப்ருஷ்ட:
கார்யார்தமர்தஸ்ய ச மூலமாதௌ ।
நிவேதயாமாஸ ஹரீஸ்வரஸ்ய
தூத: ஸகாஸாதஹமாகதோऽஸ்மி ॥
yathākramaṃ taissa kapirvipṛṣṭaḥ
kāryārthamarthasya ca mūlamādau ।
nivēdayāmāsa harīṡvarasya
dūtaḥ sakāṡādahamāgatō'smi ॥
Questioned by them in successive order
about the purpose of his coming
and the main reason behind it,
the Vānara said at first, ‘I have come here
sent by the lord of Vānaras, as his envoy’.
இத்யார்ஷே வால்மீகீயே
ஸ்ரீமத்ராமாயணே ஆதிகாவ்யே
ஸுந்தரகாண்டே அஷ்டசத்வாரிம்ஸஸ்ஸர்க:॥
ityārṣē vālmīkīyē
ṡrīmadrāmāyaṇē ādikāvyē
sundarakāṇḍē aṣṭacatvāriṃṡassargaḥ॥
Thus concludes the forty eighth Sarga
in Sundara Kāṇḍa of the glorious Rāmāyaṇa,
the first ever poem of humankind,
composed by Maharshi Vālmeeki.
You have completed reading 13471 Ṡlōkas out of ~24,000 Ṡlōkas of Vālmeeki Rāmāyaṇa.
Meaning, notes and commentary by: Krishna Sharma.